Skoro już wiemy jak umieszczać tekst alternatywny, to przejdźmy do tej bardziej kreatywnej części ? co wpisać jako tekst alternatywny.
Tworzenie opisu alternatywnego
Opis alternatywny jest czymś zupełnie innym od podpisu do grafiki. Opis jest substytutem treści wizualnej,a więc powinien przekazywać w formie tekstowej to, co użytkownik widzi. Podpis zaś ma charakter komplementarny i stanowi swego rodzaju komentarz do ilustracji ? jest jej uzupełnieniem. Dlatego niewłaściwe jest stosowanie mechanizmów automatycznych, które umieszczają tą samą informację tekstową w podpisie grafiki i w opisie alternatywnym. Taka technika używana jest na przykład w lubianym przeze mnie serwisie WWW.esensja.pl i nigdy nie wiem, do czego odnosi się dowcipny komentarz w podpisie grafiki. Innym przykładem może być serwis WWW.prezydent.pl, który po zbudowaniu od podstaw stał się znacząco bardziej dostępny. Przy jednym ze zdjęć można jednak było znaleźć podpis alternatywny w rodzaju ?Najważniejsze osoby w państwie podczas uroczystości wręczania orderów” ? bez dalszego wyjaśnienia, czy był to prezydent, premier, prymas, czy może Doda.
A zatem pierwsza zasada w tworzeniu opisu alternatywnego brzmi: opisz co widzisz tak, by inni mogli to zobaczyć oczyma duszy.
Informacja i ozdobnik
Na stronach internetowych spotykamy dwa rodzaje grafiki: niosące jakąś informację i ornamentowe. Funkcją tych drugich jest jedynie tworzenie wyglądu i układu strony i nie niosą one żadnej wartościowej informacji. Jednak walidatory dostępności nie wiedzą, czy dany element graficzny jest jedynie ozdobnikiem, czy też może ma walor informacyjny. Dlatego w ich wypadku także należy umieścić opis alternatywny w postaci pustego ciągu znaków. Podkreślam ? pustego, a nie dowolnego, ponieważ można spotkać strony, gdzie deskrybuje się takie elementy poprzez ich wygląd (kropka, pasek) lub funkcje (punktor, pasek oddzielający). Jest to najczęściej informacja zbędna, a utrudniająca odbiór całości.
Zasada druga: opisuj to co istotne, a pomijaj nieistotne.
Informacja i jej kontekst
Pozornie wydaje się, że już wszystko jest jasne, ale to tylko złudzenie. Ilustracja i jej opis to jedno, a funkcja pełniona w serwisie ? to drugie. Od kontekstu, w jakim znajduje się dana grafika zależy bardzo wiele, a do przybliżenia tego posłużymy się obrazkiem prezentującym pożółkły liść klonu. Opis alternatywny tego obrazka zależeć będzie od kontekstu, w jakim został użyty. Poniżej trzy przykłady ilustrujące ten problem.
1. W serwisie botanicznym stworzono galerię fotografii liści różnych drzew. Zatem najważniejszą informacją jest gatunek drzewa, z którego liść pochodzi, a sam obrazek powinien prowadzić do bardziej rozbudowanego opisu. Opis może więc brzmieć ?liść klonu” lub ?pożółkły liść klonu”.
2. Na stronie dla dzieci zaprojektowano grę logiczną, w której użytkownik musi odnaleźć wszystkie żółte przedmioty. W tej sytuacji gatunek drzewa nie ma znaczenia, więc opis alternatywny powinien brzmieć ?żółty liść”.
3. W serwisie dla działkowców stworzono działy zgodnie z porami roku i do każdego prowadzi grafika symbolizująca wiosnę, lato, jesień i zimę. Odpowiednio są to kwiatek, słoneczko, nasz listek i płatek śniegu. W tym momencie kluczową informacją jest pora roku związana z danym obrazkiem, a więc jesień. Można byłoby zatem stworzyć opis alternatywny w rodzaju ?jesień”, ale to za mało. Użytkownicy komunikują się ze sobą i muszą mieć porównywalny poziom informacji, by móc przez telefon powiedzieć ?kliknij na listek”. Dlatego lepszym rozwiązaniem będzie opis w postaci ?jesienny liść”.
Trzecia zasada brzmi zatem: opis alternatywny powinien przekazywać to, co przekazuje sam obrazek.
Podsumowanie
Tworzenie opisów alternatywnych nie jest trudne jeżeli włoży się w to pewną dozę pracy. Przestrzeganie powyższych zasad pozwala na stworzenie serwisu dla znacznie szerszego kręgu odbiorców, a przy tym taki serwis jest znacznie lepiej indeksowany przez roboty wyszukiwawcze. Na koniec zrób test: wyłącz w przeglądarce ładowanie grafiki i sprawdź, czy można z serwisu korzystać. Jeżeli tak, to odniosłeś sukces.